Merezimenduaren tirania: Zer gertatu da ongizate komunarekin? liburu deseroso bat da, hitzaren zentzu onenean. Michael J. Sandelek sarri-askotan egiazkotzat hartzen dugun zerbait zalantzan jartzen du: bidezkoa al da talentua eta ahalegina saritzen dituela dioen sistema bat, aldi berean hainbeste jende atzean uzten badu?

Azken urteetako politikatik, elite-unibertsitateen eginkizunetik eta lan-merkatuaren bilakaeratik abiatuta, egileak erakusten du nola amaitu duen ideal meritokratikoak gure gizarteak “irabazle” eta “galtzaile” artean zatitzen. Lehenengoek joera dute dutena guztia beren merezimendu hutsa dela pentsatzeko; bigarrenek, berriz, porrot-sentsazioa daramate bizkar gainean, arauak esan zietena baino askoz ere berdinagoak ez ziren joko batean.

Saiakerako puntu interesgarrienetako bat da apaltasunaren eta zoriaren paperaren defentsa: inork ez du aukeratzen zein familiatan, zein herrialdetan edo zein aukererekin hasten den. Sandelek, gainera, ikusezin geratu ohi diren baina ongizate kolektiboa eusten duten lanak balioesten ditu, horrela titulu eta kredentzialekiko dugun obsesioa zalantzan jarriz.

Hil honetako liburuak eztabaida beharrezkoa irekitzen du arrakastetzat zer ulertzen dugun eta zein komunitate mota eraiki nahi dugun inguruan. Oso irakurketa gomendagarria da politika, ekonomia edo filosofiaren inguruan interesa dutenentzat, baina baita “nahi baduzu, ahal duzu” diskurtsoa labur geratzen zaiela sentitzen duten pertsona guztientzat ere.